Wilde planten zijn geen vroege besmettingsbron voor aardappelvirus Y
Aardappelopslag. - Foto: Peter Roek
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten geen statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
In de praktijk worden wilde planten wel eens verantwoordelijk gehouden voor de besmetting van een partij pootgoed door het aardappelvirus Y (PVY). Experimenteel zijn daarom tijdens drie seizoenen rondom besmette aardappelpercelen de wilde planten vlak voor en tijdens (tot begin juli) de teelt onderzocht. In bladmonsters afkomstig van 6.000 wilde planten (één- en meerjarige) is geen PVY aangetroffen. Dit onderzoek geeft aan dat de virusbronnen vooral afkomstig zijn uit de aardappelteelt en aardappelopslag zelf.
Conclusies
Bestrijd de vroege aardappelopslag die al aanwezig is vóór de opkomst van de gepote aardappelen (is in combinatie met vroege bladluisvluchten een vroege bron voor PVY-verspreiding).
Bestrijd ook tijdens en na de teelt van pootaardappelen de volop aanwezige aardappelopslag (is wettelijk verplicht).
De wettelijke normen zijn voor goed agrarisch praktijkmanagement te ruim (na 1 juli gemiddeld maximaal twee aardappel-opslagplanten per vierkante meter).
Kies voor langere afstanden dan 25 meter tussen pootgoed- en andere (aardappel)percelen waar niet meer gelet wordt op bladluisontwikkeling en PVY.
Plaats in het bouwplan de pootgoedpercelen bij elkaar met een optimaal bladluis- / PVY-beheersingsstrategie.
Gebruik rooimachines met aardappelkneuzers (beperkt aardappelopslag) en zorg voor een correcte afstelling voor een schone oogst.
Samenvatting
De beheersing van virusbronnen is een belangrijke factor in de teelt van pootaardappelen. In eerder onderzoek is in wilde planten PVY aangetroffen, maar deze werden later in het jaar bemonsterd (einde teelt of erna). De virusbronnen zijn vooral de aardappelteelt en aardappelopslag zelf. Bij hergroei na het loofklappen zouden ook andere bronnen een rol kunnen spelen.
In dit publiek-private samenwerkingsproject worden hulpmiddelen ontwikkeld die de besmetting en waardevermindering van pootaardappelen voorkomen. Deze hulpmiddelen kunnen ook als basis dienen voor toepassing in de suikerbietenteelt.
Lees meer
Hoofddoel onderzoek programma
Verbetering en verduurzaming van pootgoedmanagement om infectie met PVY te verlagen.
Doel experiment
Wat zijn de belangrijkste virusbronnen van PVY en hoe kunnen deze worden voorkomen en bestreden in de teelt van pootaardappelen?
Experiment
Bladmonsters zijn geanalyseerd op de aanwezigheid van PVY, afkomstig van vier consumptie-aardappelpercelen, één pootaardappelperceel, aardappelopslag (drie tijdstippen) en van 6.000 wilde planten.
3 seizoenen (2020, 2021, 2022, periode april – begin juli
De wilde planten zijn onderzocht rondom percelen waar in het voorgaande jaar PVY besmet pootgoed had gestaan of waar pootgoed werd geteeld.
Resultaten experiment
Verdere aandachtspunten virusbronnen
Aardappelopslag minimaliseren door goede afstelling van de machines tijdens het poten en aanaarden. Zorgt voor betere oogstomstandigheden (waaronder pootdiepte en centrale ligging van de moederknol) wat ten goede komt aan minder opslag.
Inundatie als bestrijdingsmaatregel van aardappelopslag.
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Gewasopbrengst
Meer
Tijdige bestrijding van aardappelopslag leidt tot minder PVY-druk, waardoor de kans op klasseverlaging en afkeuring van een partij pootgoed afneemt.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten geen statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.