Stengelaaltjes ook op zware gronden niet opgewassen tegen inundatie
Volledig onderzoeksrapportStengelaaltjes ook op zware gronden niet opgewassen tegen inundatie
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR
Locatie: Lelystad
Periode: 2023
Gefinancierd door: BO Akkerbouw, TKI Agri & Food
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Duingrond en zavelgrond
Betrouwbaarheidsscore:
Succesvolle bestrijding van stengelaaltjes (Ditylenchus dipsaci) maakt percelen weer geschikt voor de teelt van gevoelige gewassen, zoals aardappel en ui. Ook de teelt van uitgangsmateriaal (pootaardappelen, bloembollen) is weer mogelijk. Om te toetsen of inundatie ook in zwaardere gronden helpt tegen stengelaaltjes is een emmerproef uitgevoerd.
Conclusies
- Inundatie gedurende 14 weken bij 18°C doodde >99% van de stengelaaltjes. Dat gebeurde ook zonder toevoeging van (omgerekend) 40 of 80 ton/ha vers gras.
- Geen verschil in afdoding tussen gronden van 3%, 27% of 33% afslibbaarheid.
- De gemeten zeer lage restbesmetting kan het gevolg zijn van de moleculaire detectiemethode. Deze methode kan ook DNA van recent gestorven aaltjes detecteren.
- Door manier van inoculeren waren alleen juvenielen van stengelaaltjes aanwezig. De eieren of ruststadia (dauerlarve). zoals die op praktijkpercelen wel voor kunnen komen, waren niet aanwezig.
- Aanvullende proeven met natuurlijke besmettingen op praktijkpercelen zijn gewenst om de effectiviteit van inundatie betrouwbaar te kunnen beoordelen.
Samenvatting
De proef werd uitgevoerd in emmers onder geconditioneerde omstandigheden (14 weken bij 18°C). Drie grondsoorten zijn gebruikt: (duin)zandgrond (3% afslibbaar), en twee zavelgronden, waarvan de lichtste 27% afslibbaar, en de zwaardere 33% afslibbaar.
Lees meer
Inundatie versnellen
Uit eerder inundatie-onderzoek met M. chitwoodi bleek dat het toevoegen van extra organische stof het inundatie-proces kan versnellen. Daarom werd omgerekend 0,40 of 80 ton/ha vers gras door de gronden gemengd. Het gras had een drogestofehalte van 100 gram droge stof/kg vers gras), een ruw eiwitgehalte van 23 gram/kg en een stikstofgehalte van 37 g/kg. Het ruw eiwitgehalte was met 23 g/kg aan de lage kant, gangbaar geeft vers gras gemiddeld 35 gram ruw eiwit/kg. Ter controle werden emmers met alleen grond, zonder extra OS en zonder toepassing van inundatie ingezet.
De stengelaaltjes gebruikt als inoculum waren afkomstig uit besmette narcissenbollen. Per emmer, gevuld met 5 liter grond, werden in totaal 9.600 stengelaaltjes geïnoculeerd, oftewel 192/100 ml grond.
Resultaten en discussie
De sterfte van de stengelaaltjes in de grond zonder extra OS en zonder toepassing van inundatie (de natuurlijke sterfte) was in de zandgrond circa 85%, in de zwaardere gronden circa 70%.
De afname van de besmetting (afdoding) was op alle gronden, waarop inundatie was toegepast, zeer hoog (>99% afdoding). Dit resultaat werd ook bereikt zonder toevoeging van extra OS, en het toevoegen van omgerekend 40 of 80 ton/ha vers gras leverde dan ook geen meetbaar aanvullend effect op
Er lijkt nog een zeer lichte besmetting over te zijn na inundatie. Dit kan veroorzaakt zijn door de moleculaire detectie, die ook nog DNA uit recent gestorven aaltjes kan detecteren.
Door de wijze van inoculeren waren er alleen actieve juvenielen van de stengelaaltjes aanwezig. Onder natuurlijke omstandigheden kunnen ook eieren en het beruchte ruststadium van de aaltjes voorkomen. Dan gaat het om dauerlarven en mogelijk ook de zogenaamde ‘aaltjeswol’.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Inundatie doodt veel pathogenen in de grond, terwijl het voor zover bekend geen permanente invloed heeft op het overige bodemleven.
Gebruik chemische middelen
Minder gewasbeschermingsmiddelen wanneer inundatie succesvol kan worden ingezet tegen stengelaaltjes.
Gebruik energie
Meer gebruik van energie in het jaar van inunderen doordat water actief op het perceel gepompt moet worden.
Gebruik water
Meer gebruik van water in het jaar van inunderen omdat er grote hoeveelheden water voor nodig zijn.
Uitspoeling meststoffen
Meer uitspoeling van meststoffen, maar dat is afhankelijk van de bemesting die voorafgaande aan de inundatie is toegepast. Vooral de nog aanwezige minerale stikstof spoelt uit, kalium in mindere mate.
Kosten
Meer kosten in het jaar waarin inundatie wordt toegepast.
Gewasopbrengst
Een hogere opbrengst na succesvolle toepassing van inundatie, wat door bestrijding van de stengelaaltjes zowel kwantitatief als kwalitatief een betere oogst oplevert.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
