Nieuwe inzichten in aanpak van aardappelvirus Y en bietenvergelingsvirussen
Volledig onderzoeksrapportNieuwe inzichten in aanpak van aardappelvirus Y en bietenvergelingsvirussen
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen UR
Locatie: Nederland
Periode: van 2021 tot 2022
Gefinancierd door: TKI Tuinbouw & Uitgangsmaterialen, ministerie LVVN
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: n.v.t.
Betrouwbaarheidsscore:
Om een beter beeld te krijgen van toenemende besmettingen met het aardappelvirus Y (PVY) in de pootaardappelteelt is gekeken naar de drie hoofdrolspelers van de ziekte (de plant, het virus en de overbrenger, de bladluis). Bladluizen bijvoorbeeld overleven zachte winters als bladluis en veel minder als winterei en vliegen al vroeger in het voorjaar. Het virus blijkt zich na infectie snel in de plant richting de wortels, stolonen en knollen te verplaatsen. Al na 3 of 4 dagen is het virus in de knol aanwezig. Een stapeling van verschillende duurzame maatregelen is nodig om de virusverspreiding terug te dringen.
Conclusies
- Een combinatie van tolerante rassen, schoon uitgangsmateriaal en voldoende natuurlijke vijanden verlaagt het risico op klasseverlaging van het pootgoed aanzienlijk.
- Monitor de bladluizen voor een juiste inschatting van de (eerste) bladluisvluchten via websites of zelf als teler op het eigen perceel.
- Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat silicium (een meststof en biostimulant) bladluisdichtheden verlaagt.
- De gecombineerde toepassing van stro en tussen de ruggen zaaien van haver verlaagt de PVY-.
- Onderzoek geeft aan dat de virusbronnen vooral afkomstig zijn uit de aardappelteelt en aardappelopslag en niet van wilde planten.
- In een aantal groene perzikluizen die in Nederland werden gevangen konden resistenties tegen verschillende insecticiden worden aangetoond.
Samenvatting
Virussen bedreigen de gezondheid van pootaardappelen en suikerbieten. Bladluizen in de suikerbietenteelt brengen de virussen over, anders dan PVY (non-persistent). Een persistent virus (bijv. bladrolvirus) is een virus dat eerst ca. 24 uur in het lichaam van de luis moet doorbrengen voordat het infectueus is en een gezonde plant kan worden besmet. De luis blijft haar hele leven in staat om gezonde planten hiermee te besmetten
De huidige beheersing richt zich op het doden van bladluizen met insecticiden om virusoverdracht te voorkomen (bietenvergeling) of door planten te beschermen met minerale olie (PVY). Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen staat onder druk. Tegelijkertijd worden bladluizen insecticidenresistent. Het nemen van duurzame maatregelen kan het gebruik aan gewasbeschermingsmiddelen beperken.
Lees meer
Insecticidenresistentie in de groene perzikluis (Myzus persicae)
- Binnen dit project zijn vier TaqMan-toetsen ontwikkeld voor het aantonen van vier soorten mutaties van insecticidenresistenties in de groene perzikluis.
- In groene perzikluizen die in Nederland waren gevangen, werden met deze toets alle vier de soorten resistenties gevonden.
In dit publiek-private samenwerkingsproject wordt tegelijkertijd de monitoring van bladluizen en de inzet van alternatieve strategieën in het licht van bietenvergelingsziekte bekeken.
Hoofddoel onderzoekprogramma
Verbetering en verduurzaming van pootgoedmanagement om infectie met PVY te verlagen.
Doel praktijkonderzoek
Nieuwe inzichten verkrijgen in verschillende teeltstrategieën en omgevingsfactoren op PVY.
Opzet praktijkonderzoek
- 6 percelen in Noord-Holland, 6 percelen in Flevoland.
- Telers volgden hun eigen teeltmaatregelen.
- 8 gangbare telers, 3 biologisch en 1 teler met bedden zonder insecticiden.
- Welk ras en de gevoeligheid voor PVY, aantal reacties pootgoed, startklasse, eindklasse.
- Monitoring bladluizen en natuurlijke vijanden.
- Verschillende randtypen: bloemrand, bermbloemen, bloemrand-mais, gras-gras, mais, tocht, gras (dijk), erwt.
Resultaten praktijkonderzoek
- Op het biologische perceel met klasseverlaging werd een vrij gevoelig ras voor PVY geteeld.
- Op het gangbare perceel met klasseverlaging werd een voor PVY zeer vatbaar ras geteeld.
- Op een perceel waar bij de selectie PVY-planten waren weggehaald, had bij de ontstane ‘kale’ plekken 85% van de planten PVY.
Aanvullende informatie
Belangrijke resultaten uit de PPS virus- en vectorbeheersing in pootaardappel zijn samengevat in 5 factsheets:
- Bladluismonitoring (pagina 69)
- Silicium (pagina 71)
- Stro en tussengewas (pagina 73
- Translocatiesnelheid (pagina 75)
- Virusbronnen (pagina 77)
PPS | Virus- en vectorbeheersing in pootaardappelen
Het IRS heeft veldproeven uitgevoerd met alternatieve beheersmaatregelen tegen bladluizen en verspreiding van bietenvergeling (verslaglegging op website IRS).
Ziekten, Aantastingen en Gebreken bij Aardappelen, 2008, auteur lng P.S. Hak
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Bij de biologische percelen neemt de bodemgezondheid toe, omdat er geen chemische gewasbeschermingsmiddelen en geen kunstmest wordt gebruikt.
Gebruik chemische middelen
Bij een combinatie van tolerante rassen, schoon uitgangsmateriaal en voldoende natuurlijke vijanden is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen minder of niet nodig.
Gewasopbrengst
Een combinatie van tolerante rassen, schoon uitgangsmateriaal en voldoende natuurlijke vijanden verlaagd het risico op klasse verlaging van het pootgoed aanzienlijk en komt ten goede aan de opbrengst.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten geen statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
