Larven van de langpootmug , emelten, vreten planten op. - Foto: Twan Wiermans
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Onderzoeksinstituut:
Wageningen University & Research
Locatie:
Nederland
Periode:
2021
Gefinancierd door:
BO Akkerbouw
Status onderzoek:
Afgerond
Bodemsoort:
Alle grondsoorten
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Toelichting bekijken
Ja(a)r(en) van onderzoek:
1
2
3
4
4+
Statistische onderbouwing:
Geen statistische onderbouwing omdat het gaat om literatuuronderzoek.
Herhalingen:
Nee
Betrouwbaarheidsscore onderbouwing
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
Emelten van de weidelangpootmug T. paludosa zijn de meest schadelijke soort (van de 90 soorten in Nederland) en vermeerderen zich sterk op Engels en Italiaans raaigras, Facelia en bladkool. Emelten van N. appendiculata vreten in suikerbiet aan kiemplantblaadjes. De eitjes en jonge emelten zijn zeer kwetsbaar voor droge omstandigheden. Een goede drainage en een korte grasmat in augustus/september (tijdens de ei-afzet) verminderen de populatie. Bij suikerbieten kan de schade worden beperkt door uitstel van zaaien.
Conclusies
Uitstel van zaaien van suikerbieten na half april kan schade door emelten beperken (begin april stopt de vraat door het voorpopstadium).
Let op met de keuze van een groenbemester (goede waardplant) als de teeltperiode samenvalt met de ei-afzet van de langpootmug.
Biologische bestrijding in grasland met Steinernema-nematoden in de herfst resulteerde in een afname van ruim 75% van de jonge emelten.
Vermijd grasvegetaties in het bouwplan. In percelen waarin grassen en granen zijn ondergewerkt, kan in het opvolgend gewas schade aan jonge plantjes ontstaan.
De sluipvlieg Geniculata in combinatie met biologische of geïntegreerde bestrijding met de juiste aanplant reduceerde de langpootmug-populatie.
Cultiveren van grond resulteerde in een zeer hoge afsterving onder emelten van Tipulidae.
Samenvatting
Emelten zijn larven van de ongeveer 90 verschillende soorten langpootmuggen die in Nederland voorkomen. Drie soorten zijn belangrijk; de weidelangpootmug Tipula paludosa (de meest schadelijke soort), daarnaast Nephrotoma appendiculata (veroorzaakt incidenteel schade in biet) en T. oleracea (veroorzaakt incidenteel schade). Tussen de verschillende soorten zijn er verschillen in vluchtperiode, aantal generaties per jaar, verschillende waardplanten en verschillende schadeplanten.
Lees meer
Weidepootlangmug
De weidelangpootmug heeft één generatie per jaar en vliegt vanaf augustus tot ongeveer half oktober. Vrijwel meteen paren de muggen en worden de meeste eitjes binnen 12 uur oppervlakkig afgezet. Omdat de vrouwtjes weinig mobiel zijn, zetten ze circa 400 eitjes in hetzelfde perceel af, bij voorkeur in vochtige grasachtige vegetaties.
De emelten veroorzaken schade aan wortels, maar met name vreten ze aan de bovengrondse plantendelen. In grasland komen ze vanuit hun gang van enkele centimeters in de nacht bovengronds en vreten ze aan de grassprietjes.
De eitjes en met name het eerste stadium van de jonge emelten zijn zeer kwetsbaar voor droge omstandigheden en dit kan leiden tot veel sterfte en reductie van de langpootmug-populatie.
De emelten overwinteren in de bodem en de verpopping vindt plaats in de zomer (in juli/augustus). Na enkele weken verschijnen de muggen en vliegen ze uit. De cyclus is rond.
Doel
De beschikbare kennis delen voor de beheersing van bodemplaaginsecten behorende bij een selectie van akkerbouwgewassen via bodemgezondheidsmaatregelen.
In dit deel is gefocust op de beheersing van emelten van de langpootmug (Tipula paludosa en Nephrotoma appendiculata).
Methode
Deskstudie: Relevante kennis in de wetenschappelijke literatuur en rapporten en kennis aanwezig bij experts (vanuit lopend onderzoek) is in kaart gebracht.
Resultaten bodemgezondheid
Emelten en andere stadia van de langpootmug hebben veel natuurlijke vijanden.
De sluipwesp (Anaphes) parasiteerde 44% van de langpootmugeieren.
Toepassen van Steinernema-nematoden tegen (oudere) emelten in het voorjaar heeft geen goede resultaten opgeleverd.
Biologische bestrijding in het najaar met Bti was zeer effectief in grasland (74-83% reductie),vergelijkbaar met chloorpyrifos (in het verleden toegepast).
Biologische bestrijding in het voorjaar met Bti was niet effectief in grasland.
Bti is nu in Nederland alleen als biocide toegelaten voor bestrijding van insectenlarven in mangaten, afvalbanden en drinkbakken voor vee.
Rollen gedurende de zomermaanden reduceerde de populatie volwassen muggen (rollen is slecht voor de wortelzone en drainage).
Aanvullende informatie
Begeleidende rapportage Schema Bodemplagen (2013) Y. T. Qiu, K. van Rozen, E. Raaijmakers, T. Everaarts, https://edepot.wur.nl/294276
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Gezondheid bodem
Meer
Afhankelijk van welke teelt– en bodemgezondheidsmaatregelen worden toegepast. Rollen gedurende de zomermaanden reduceerde de populatie volwassen muggen, maar is slecht voor de wortelzone en drainage en vermindert de bodemgezondheid.
Gebruik chemische middelen
Minder
Door bodemgezondheidsmaatregelen toe te passen kan het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen worden verlaagd.
Gewasopbrengst
Meer
Door de bodemgezondheidsmaatregelen toe te passen kan de opbrengst worden verhoogd.
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
