Koolstof vastleggen. Wat kost het?
Volledig onderzoeksrapportKoolstof vastleggen. Wat kost het?
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Louis Bolk Instituut en Wageningen UR
Locatie: n.v.t.
Periode: 2022
Gefinancierd door: Ministerie van LNV
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: n.v.t.
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Door aanpassingen aan hun bouwplan kunnen akkerbouwers meer koolstof vastleggen in de bodem. Dat is goed voor de bodemvruchtbaarheid, en gaat klimaatverandering tegen. Eerder werd al onderzocht hoeveel koolstof je kunt vastleggen met verschillende maatregelen. De volgende vraag is, wat doet het vastleggen met je bouwplansaldo?
Conclusies
- Het effect van de koolstofmaatregelen op het bouwplansaldo verschilt per regio, omdat de geteelde gewassen en gewassaldos verschillen.
- Bouwplansaldo’s met toepassing van koolstofmaatregelen vallen in alle regio’s lager uit dan zonder de maatregelen.
- Groenbemesters toepassen en gewasresten inwerken verlaagt het bouwplansaldo in de meeste regio’s met ± 200 €/ha.
- Bovengenoemde maatregelen plus meer rustgewassen verlaagt het bouwplansaldo € 600 – €1.700 /ha in de Noordelijke kleiregio’s en 100-700 €/ha in de overige regio’s.
- Het bouwplan verruimen met meer rustgewassen is relatief duurder voor een bouwplan met hoger salderende gewassen.
Samenvatting
CO2 in de lucht leidt wereldwijd tot klimaatverandering. Aanpassingen in het bouwplan kunnen koolstof vastleggen in de bodem. Daarmee wordt CO2 uit de lucht gehaald en verbetert de bodemvruchtbaarheid. Dit onderzoek berekent hoeveel het kost om de maatregelen toe te passen door bouwplansaldo’s te vergelijken met en zonder toepassing van maatregelen om koolstof vast te leggen.
Lees meer
Pakketten
Er zijn twee pakketten van maatregelen vergeleken:
- Groenbemesters toepassen en gewasresten inwerken
- Groenbemesters toepassen, gewasresten inwerken, en het bouwplan verruimen met rustgewassen
Het effect van de pakketten op het bouwplansaldo is doorgerekend voor een gemiddeld bouwplan in zes verschillende Nederlandse akkerbouwregio’s. Hierbij zijn gewassaldo’s uit KWIN 2018 aangenomen.
Pakket 1
Toepassing van groenbemesters geeft extra inzaaikosten, en het inwerken van gewasresten geeft een inkomstderving omdat het stro niet wordt verkocht. Al met al verlaagt het pakket het bouwplansaldo met ±200 €/ha in de kleiregio’s en met 100-350 €/ha in de zandregio’s. Voor de kleiregio’s geeft dit pakket de meeste koolstofvastlegging per euro.
Pakket 2
Pakket 2 geeft bovengenoemde kosten en inkomstenderving, en heeft bovendien meer lager-salderende (rust)gewassen. Voor regio’s waar meer hoogsalderende gewassen worden verbouwd, is verruiming van het bouwplan met rustgewassen dus relatief duurder. In de Noordelijke kleiregio’s verlaagt dit pakket het bouwplansaldo met 600 tot 1.700 €/ha. In de zandregio’s en de Zuidwestelijke kleiregio is de saldoverlaging 100 tot 700 €/ha. In de zandregio’s geeft dit pakket de meeste koolstofvastlegging per euro.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gezondheid bodem
Een hoger organische-stof-gehalte verbetert de bodemgezondheid
Gebruik kunstmest
De vastgelegde koolstof brengt ook nutriënten mee de bodem in die mineraliseren. Bovendien kunnen sommige groenbemesters stikstof uit de atmosfeer binden, en vang-gewassen (groenbemesters) hergebruiken nutriënten die anders uitgespoeld waren.
Gebruik water
Een hoger organische-stof-gehalte verhoogt het watervasthoudend vermogen van de bodem, waardoor minder watertoediening nodig is in de droge periodes.
Uitspoeling meststoffen
Toepassing van groenbemesters (vanggewassen) voorkomt uitspoeling van meststoffen
Kosten
Maatregelen om koolstof vast te leggen verlagen het bouwplansaldo
Gewasopbrengst
Koolstofvastlegging leidt tot een beter bodemgezondheid en kan op lange termijn tot constantere en hogere opbrengsten leiden.
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
