Goede beheersing zilverschurft vooral kwestie van goed bewaren
Volledig onderzoeksrapportGoede beheersing zilverschurft vooral kwestie van goed bewaren
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Lelystad
Periode: van 2000 tot 2001
Gefinancierd door: Hoofdproductschap Akkerbouw
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: zand en kleigrond
Betrouwbaarheidsscore:
Niet van toepassing
Zilverschurft komt wereldwijd voor in alle gebieden waar aardappelen geteeld worden. Vrijwel geen enkele partij aardappelen uit West-Europa is er vrij van. Wat zilverschurft is, welke schade het doet en wat je er tegen kan doen is uitgezocht in dit literatuuronderzoek.
Conclusies
- Snel drogen (binnen één week) is de beste maatregel om aantasting van zilverschurft tegen te gaan
- Condensvorming is funest, een waterfilm op de knollen versnelt het ontstaan én de kieming van sporen enorm
- Toepassing van middelen heeft vooral zin bij de sortering, wanneer er weinig grond aan de knollen hangt
Samenvatting
Uiterlijk en groei
Infectie via lenticellen of direct door de schil, aantasting geeft ronde vlekken met zilverachtig aanzien. Sporenvormende structuren steken buiten de knol uit en zijn het meest actief aan de rand van de vlekken. Boven- en ondergrens voor groei zijn respectievelijk 33 en 3 °C, optimum bij 24 °C. Hoge luchtvochtigheid (>90%) versnelt de groei sterk en is vereist voor sporenproductie. Sporen kunnen snel gevormd worden bij deze omstandigheden (20 uur), kiemen binnen 24 uur en kunnen dan een nieuwe infectie zijn begonnen binnen 48 uur nadat ze gevormd zijn. Bij aanwezigheid van vrij water (waterfilm op knol) en temperatuur van 5-15 °C kan sporenvorming binnen 2 uur en kunnen nieuwe infecties al binnen 6 uur plaatsvinden.
Lees meer
Verspreiding
Sterk gespecialiseerd op de knol van de aardappel. Kan evenwel saprofytisch overleven en sporuleren op verouderend blad van mais, luzerne, tarwe en haver, maar niet op aardappelblad. Geen onkruidgewassen waarvan bekend is dat ze vermeerderen. Verspreiding vooral via pootgoed, moederknol draagt zilverschurft over aan dochterknollen. Overleving in de grond is kort (ca. 9 maanden), hoog gehalte organische stof verlengt overleving. Door de korte overleving is er geen verschil in verspreiding/aantasting tussen 1:2 en 1:4 aardappelen.
Schade
Schade is deels cosmetisch (zilverige vlekken), maar ook de schil raakt beschadigd, waardoor meer vocht verdampt uit de knol. Dit verlaagt het gewicht van de partij, en kan leiden tot vermindering van de kiemkracht van pootaardappelen.
Werkzame stoffen fungiciden
Een handjevol middelen met imazalil en thiabendazool hebben werking tegen zilverschurft. Tegen thiabendazool kan gemakkelijk resistentie optreden, waardoor een middel met imazalil aan te raden is. De mate van de werking is altijd op contactbasis, en dus afhankelijk van de knolbedekking. Toepassing op knollen met veel aanhangende grond geeft dus weinig resultaat. Knolbehandeling voor het poten werkt niet of nauwelijks door in de bewaring van de nateelt. Een behandeling van 5 min. in water van 55 °C remt de ontwikkeling van zilverschurft, maar werkt ook (vervroegde) kieming en rot in de hand.
Teeltmaatregelen
Op kleigrond is de aantasting doorgaans hoger dan op zandgrond, waarschijnlijk puur door het verschil in vochthoudend vermogen. Vroege rassen worden meer aangetast, late rassen en rassen met een dikke schil minder. Giften van stikstof, kalium en wel of niet bekalken hebben geen invloed op de aantasting. Hogere plantdichtheden geven meer aantasting. Er is geen verschil in aantasting tussen trekken of doodspuiten van het loof. Beregening vermindert de aantasting (gelijkmatigere vorming van de schil), maar bij beregening kort voor de oogst wordt de aantasting juist hoger.
Bewaring
Snel drogen in de eerste week en daarna de temperatuur terugbrengen naar 3 á 4 graden en de temperatuur ook daar hóuden is het belangrijkste. Opwarming en afkoeling, of ventilatie met te warme buitenlucht kan leiden tot condensvorming, wat de aantasting sterk verergert. Wanneer met ventilatiemoment en condensvorming voldoende rekening wordt gehouden is de standaard ventilatienorm (100 m3 lucht/m3 aardappelen per uur) voldoende.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gebruik chemische middelen
Meer in jaren waarin veel zilverschurft voorkomt
Gebruik water
Meer als actief beregend wordt tegen zilverschurft
Kosten
Meer als actief beregend wordt tegen zilverschurft
Gewasopbrengst
Meer wanneer men er in slaagt de aantasting effectief terug te dringen
Betrouwbaarheidsscore:
Geen betrouwbaarheidsscore omdat het gaat om literatuuronderzoek.
