Bestrijding zachtrot bacteriën in aardappelen: voorkom verspreiding tijdens oogst
Volledig onderzoeksrapportBestrijding zachtrot bacteriën in aardappelen: voorkom verspreiding tijdens oogst
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Nederland
Periode: 2019
Gefinancierd door: BO Akkerbouw
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Zand- en kleigrond
Betrouwbaarheidsscore:
De verspreiding van zachtrot bacteriën Dickeya en Pectobacterium (Erwinia) gebeurt vooral tijdens de machinale oogst. De versmering op gezonde aardappelknollen vindt plaats door de oogst van rotte knollen. De besmetting op gezonde knollen treedt zelfs op tot 50 meter afstand vanaf de rotte knol. Door het verwijderen van rotte knollen tijdens de oogst en het reinigen/desinfecteren van machines tussen verschillende oogsten kan verspreiding van de ziekte worden voorkomen. Er is geen verschil in zand- en kleigrond gemeten.
Conclusies
- De hoeveelheid versmering van bacteriën is het hoogst naar gezonde knollen rondom de rotte knol en naar gezonde knollen bewaard in dezelfde krat.
- Tot 3 meter afstand van de rotte knol is de kans op besmetting 70% en op 10 meter 20%.
- In de eerst geoogste 3 meter na een rotte knol is de versmering 100.000 bacteriën per gezonde knol, daarna variërend van 1000, 10 en 0 bacteriën.
- Afharding van knollen had geen gemeten significant effect op besmettings-hoeveelheid of besmettings-afstand (mogelijk door natte omstandigheden).
- Overleving van de bacteriën op de oogstmachine is gemiddeld één dag.
- Met ontsmettingsmiddelen is de overleving van de bacteriën op de oogstmachine na 5 minuten 0% (met Halamid-d) en na 6 uur 0% (met Menno ter Forte).
Samenvatting
Soft Rot Pectobacteriaceae, SRP’s (voorheen Erwinia tot 1992) veroorzaken zwartbenigheid en stengelnatrot in een aardappelgewas en zachtrot tijdens de bewaring van aardappelknollen. Er is geen resistentie (immuniteit) bekend. Pootgoedpartijen worden tijdens elk groeiseizoen door keurmeesters twee- of driemaal beoordeeld op het voorkomen van bacteriezieke planten. Door afkeuringen en klasse verlagingen is de schade jaarlijks 20 tot 30 miljoen euro.
In 2012 heeft Pectobacterium brasiliense in Europa zijn intrede gedaan. Deze bacterie is aangepast aan een brede temperatuurrange en kan ook verschillende groente- en siergewassen infecteren (brede waardplantenreeks).
Lees meer
Doel project
Wat zijn de risico’s op versmering van zachtrot bacterien (SRP’s) tijdens de aardappeloogst (kwantitatieve data) en welke methodes ontbreken om versmering tijdens de oogst te voorkomen of te elimineren?
Methode
- Veldexperimenten in september en december 2020 op zandgrond en in september 2021 op kleigrond.
- Meting mate van overleving op de machine van P. brasiliense in september 2020.
- Overlevingsexperimenten in het laboratorium van P. brasiliense (temperatuur, waterbeschikbaarheid) (2020–2021)
- Effectiviteit ontsmettingsmiddelen op de overleving van P. brasiliense (2020–2021)
Resultaten
- Ook gezonde knollen die net voor een rottende knol worden geoogst, hebben een grote kans om op de sorteermachine of in kratten te worden besmet.
- Het beste is om bij het uitsorteren niet alleen na, maar ook de ‘gezonde’ knollen voor de rotte knol te verwijderen.
- Telers kunnen met deze kwantitatieve data een risico-inschatting en een kosten/baten analyse maken voor wel of niet uitsorteren van (rotte) knollen en wel of niet reinigen/desinfecteren van machines tussen de oogst van verschillende partijen.
Aanvullende informatie
Determining the Spatial Pattern of Blackleg Diseased Potato Plants in the Field and Simulated Post‑Harvest Tuber Infections in Potato Crates, Thomas H. Been, Johanna E. Beniers, Jan M. van der Wolf, Potato Research, 2022
Risico’s versmering door rooimachines groter dan eerder vastgesteld
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Kosten
Als er na een kosten/baten analyse de (rotte) knollen worden uitgesorteerd en de machines worden gereinigd/gedesinfecteerd tussen de oogst van verschillende partijen worden de kosten hoger, maar worden later gecompenseerd door een hogere opbrengst na bewaring.
Gewasopbrengst
Door het verwijderen van rotte knollen tijdens de oogst en het reinigen/desinfecteren van machines tussen verschillende oogsten kan verspreiding van de ziekte worden voorkomen en is de opbrengst na bewaring hoger.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is deels meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is deels statistisch onderbouwd. Het onderzoek is betrouwbaar.
