In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee zeer betrouwbaar.
Kennis van de waardplantstatus van gewassen en groenbemesters is onontbeerlijk om gewasrotatie wortelknobbelaaltjes onder de duim te houden. Maar waardplantstatus kan niet alleen verschillen tussen gewassen, maar ook tussen rassen. WUR Open Teelten en HLB zochten uit hoe groot de verschillen kunnen zijn.
Conclusies
Cichorei, facelia, rolklaver, vlas, voederwikke en witlof zijn voor M. chitwoodi (zeer) slechte waarden. Zomergerst is een slechte waard mits tijdig geoogst en niet kort daarop gevold door een waardgewas. Rietzwenk (cv ‘Tower’) is een slechte tot matige waard.
Facelia, rolklaver en witlof zijn voor M. fallax (zeer) slechte waarden. Zomergerst is een slechte waard mits tijdig geoogst en niet kort daarop gevolgd door een waardgewas.
Aardappel, Japanse haver en Italiaans raaigras zijn goede waardgewassen voor zowel M. chitwoodi als M. fallax. De aaltjes kunnen zich hierop sterk vermeerderen.
Er zijn duidelijk aantoonbare rasverschillen gevonden voor zaaiuien, suikerbieten en luzerne.
Bladrammenas cv. Terranova bezit een zeer hoog niveau van resistentie tegen zowel M. chitwoodi als M. fallax.
Suikerbiet houdt besmettingen van M. chitwoodi in stand op het niveau waarmee ze beginnen (zie ook samenvatting!).
Samenvatting
Vlas is een zeer slechte waard voor M. chitwoodi en een matige waard voor M. fallax. De waardplantstatus van vlas voor M. fallax is in aaltjesschema als een één-stipper (slechte waard) weergegeven. Het gewas wordt al vroeg geoogst waardoor, indien er geen nateelt volgt van een waardgewas, de besmetting door natuurlijke sterfte sterk zal afnemen.
Lees meer
Andere gewassen
Zomergerst is een matige tot goede waardplant voor M. chitwoodi en M. fallax. Zomertarwe is een (zeer) goede waardplant voor beide aaltjessoorten. Vanwege het vroege oogstmoment zal de besmetting na de oogst sterk afnemen als er geen waardgewas direct na wordt geteeld. Voor beide aaltjessoorten is zomergerst als slechte waard geclassificeerd en zomertarwe als matige waard.
Voor zaaiuien (b)lijken er rasverschillen te bestaan. Voor M. chitwoodi zijn de verschillen tussen de zaaiui-rassen kleiner dan voor M. fallax.
De getoetste rassen kunnen allemaal als matige tot goede waard voor M. chitwoodi worden geclassificeerd. Voor M. fallax zijn de verschillen groter en varieert van een vrij matige tot een goede waard.
Cichorei is een zeer slechte (niet) waard voor M. chitwoodi maar een matige waard voor M. fallax.
Suikerbiet lijkt een stabilisatie waard voor M. chitwoodi. Dit betekent dat de besmetting na de teelt gelijk is aan de besmetting voorafgaand aan de teelt. Voor M. fallax is deze ‘vorm’ van vermeerdering op suikerbiet niet waargenomen. Op basis van de resultaten van de proef in Dronten kan suikerbiet als een matig waard voor M. fallax worden geclassificeerd, waarbij vermoedelijk wel rasverschillen spelen.
Bij luzerne zijn er voor zowel M. chitwoodi als M. fallax rasverschillen gevonden. Het ras Timbale is een vrij slechte waard voor beide aaltjessoorten. De rassen Artemis en Blue Moon zijn beide matige tot goede waard voor zowel M. chitwoodi als M. fallax.
Rolklaver lijkt een slechte waard voor zowel M. chitwoodi als M. fallax. De gemiddelde eindbesmetting van M. fallax na de teelt van rolklaver was erg laag (16 Mf/100 ml grond).
Rietzwenk (cv. ‘Tower’) lijkt een slechte tot vrij matige waard voor M. chitwoodi maar een vrij goede waard voor M. fallax. Recent uitgevoerd veldonderzoek laat zien dat er rasverschillen bestaan voor de mate waarin M. chitwoodi zich kan vermeerderen op rietzwenk. Of de rassen ook verschillen in waardplanstatus voor M. fallax is onbekend.
Bladrammenas cv. ‘Terranova’ bezit een zeer hoog niveau van resistentie tegen zowel M. chitwoodi als M. fallax. Dit ras staat als M. chitwoodi resistent ras in de rassenlijst. Bekend is dat de resistentie tegen M. chitwoodi niet altijd gekoppeld is aan de resistentie tegen M. fallax. Er zijn M. chitwoodi resistente rassen die M. fallax licht tot matig kunnen vermeerderen.
chitwoodi en M. fallax kunnen zich op facelia slecht vermeerderen. Facelia is een zeer slechte waard voor deze beide aaltjes.
chitwoodi kan zich slecht en M. fallax matig vermeerderen op voederwikke. Bekend is dat rassen kunnen verschillen in waardplantstatus voor M. chitwoodi en ook M. fallax.
Aanvullende informatie
Meloidogyne fallax waardplantstatus onderzoek
Het is een deelonderzoek van het project ‘Plan van aanpak Meloidogyne chitwoodi/fallax’ dat is uitgevoerd door WUR-PPO en HLB uitgevoerd.
Best4soil, een praktijknetwerk voor het delen van kennis over preventie en beheersing van bodemgebonden ziekten.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Gezondheid bodem
Meer
Met slimme gewas/ras keuzes kan de populatie PPN wordt teruggedrongen.
Gebruik chemische middelen
Minder
Bij slimme keuze voorvrucht kunnen populaties onder schadelijke dichtheden worden gehouden voorafgaand aan de teelt van een gevoelig gewas.
Kosten
Minder
Kosten kunnen lager als door slimme keuze van de voorvrucht geen extra inzet van chemische gewasbeschermingsmiddelen nodig is.
Gewasopbrengst
Meer
Het effect op tonnen/ha is waarschijnlijk beperkt, maar wel minder risico op kwaliteitsverlies en daardoor een kleinere kans op declassificering.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee zeer betrouwbaar.
