Onderzoek en praktijk komen samen

De Achterhoek, de Noordoostpolder en Brabant. In deze drie regio’s weten telers inmiddels meer over bodemplagen zoals ritnaalden en emelten. Dat komt door de zogenaamde telersbijeenkomsten die vanuit de Publiek Private Samenwerking Grondige Aanpak Bodemplagen (PPS GAB) georganiseerd worden. Naast het delen van informatie staat ook het ophalen van informatie uit de praktijk centraal.

Verduurzaming van de landbouw zorgt voor meer bodeminsecten- en plagen. Vanuit de PPS Grondige Aanpak Bodemplagen wordt onderzoek gedaan naar maatregelen die voorkomen dat deze insecten en plagen gewasproblemen veroorzaken. WUR-onderzoeker Klaas van Rozen en projectleider bodem bij Vertify, Arjan Mager, gaan regelmatig samen het land in om telers te informeren over de onderzoeksresultaten én om informatie uit de praktijk te krijgen. Van Rozen: “We willen vooral weten in welke rotaties telers problemen krijgen omdat ei-afzet en schade aan een gewas afhangen van de teeltvolgorde. Ook willen we weten in welke mate telers de grond bewerken. Met die informatie kunnen wij namelijk gerichter aan praktische oplossingsrichtingen werken.”

Informeren aan de hand van Integrated Crop Management

Volgens Van Rozen en Mager is die informatie heel belangrijk voor het onderzoek. “In de praktijk gebeuren soms dingen waar wij geen weet van hebben,” laat Mager weten. “En die informatie proberen wij door deze bijeenkomsten op te halen.” Naast het ophalen van informatie worden telers ook geïnformeerd over het onderzoek. Dat wordt gedaan aan de hand van de ICM-pijlers, waarbij vooral de eerste drie (Gewasdiversiteit in ruimte en tijd, Ras & teeltwijze en Bodembeheer) besproken worden. Van Rozen vertelt dat ze telers proberen mee te laten denken in bovenstaande richtingen. Het ene jaar is het andere niet en dat proberen de onderzoekers ook te verklaren. “Speelt het weer een rol? De manier waarop de bodem bewerkt wordt? En hebben er groenbemesters gestaan? Met deze vragen proberen we de telers mee te laten denken volgens de ICM-aanpak en informatie te krijgen voor het onderzoek.”

Wel of geen schade?

In de telersbijeenkomsten kijken de onderzoekers ook naar de toekomst. Door regelgeving verdwijnen er steeds meer gewasbeschermingsmiddelen en onderzoekers zien dat daardoor de zorgen toenemen. Volgens Van Rozen en Mager werden middelen vroeger preventief gebruikt. “Er werd nauwelijks gekeken naar schadelijke bodemplagen in een perceel. Gewasbeschermingsmiddelen werden vaak preventief ingezet, met name na grasland waar eitjes van verschillende bodemplagen bij voorkeur in worden afgezet, en dat was dan succesvol. Maar wat als je niet had gespoten? Misschien was er dan ook geen schade geweest.” De onderzoekers proberen daar in het onderzoek antwoord op te krijgen. Informatie uit de praktijk ophalen speelt daarin een belangrijke rol.

Toldijk, Nagele en Gastel hadden in 2024 de primeur voor zo’n telersbijeenkomst. Als het aan de onderzoekers ligt volgen er meer. Verbinding tussen wetenschap en praktijk staat centraal. Dat de bijeenkomsten laagdrempelig zijn wordt volgens Van Rozen en Mager gewaardeerd. “We krijgen positieve feedback, dus dat is fijn. Het feit dat kennis weer actueel wordt gemaakt, dat bodemplagen weer op de agenda staan, is voor de telers het belangrijkst.”

Meld je aan voor een telersbijeenkomst

In de PPS Grondige Aanpak Bodemplagen (GAB) wordt onderzoek gedaan naar vier bodemplagen: ritnaalden, emelten, wortelduizendpoten en ondergrondse springstaarten. De focus in het project ligt vooral op ritnaalden (vooral in de aardappelteelt en in de gladiolen). De overige drie bodemplagen spelen vooral een rol in suikerbieten, waar IRS bij betrokken is. De drie bijeenkomsten die in 2024 zijn georganiseerd hadden akkerbouw als focus. Voor een groep gladiool-telers is nog geen datum bekend, maar wordt wel iets gepland. “We krijgen signalen dat er problemen zijn met bodemplagen in deze teelt, dus voor ons is deze groep heel belangrijk”, laat Mager weten. Heb je zelf interesse in het organiseren of het bijwonen van zo’n bijeenkomst? En wil je meer informatie over onderzoek naar bodemplagen? Meld je dan aan bij Klaas van Rozen voor het plannen van een telersbijeenkomst. Klaas.vanrozen@wur.nl