Gatenboor lijkt weinig effectief tegen ondergrondverdichting

Onderzoeksinstituut: Wageningen UR

Locatie: Lelystad en Vredepeel

Periode: van 2018 tot 2022

Gefinancierd door: BO Akkerbouw

Status onderzoek: Afgerond

Bodemsoort: Klei en zuidelijk zand

Betrouwbaarheidsscore:

Toelichting bekijken

Ja(a)r(en) van onderzoek:

Statistische onderbouwing:

Het onderzoek is statistisch onderbouwd.

Herhalingen:

Betrouwbaarheidsscore onderbouwing

Het onderzoek is meerjarig uitgevoerd en in herhalingen. Het onderzoek is statistisch onderbouwd. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.

Ondergrondverdichting is een hardnekkig probleem waarvoor nauwelijks werkbare oplossingen zijn. Daarom hebben onderzoekers van Wageningen Research in een publiek-private samenwerking geprobeerd ondergrondverdichting te verminderen met een gatenboor. Ze hebben op zand- en kleigrond gaten geboord in combinatie met diep wortelende groenbemesters en drie jaar lang de effecten gemeten.

Conclusies

De opbrengst was niet significant verschillend op de percelen waar gaten zijn geboord.
De groenbemester was niet significant beter ontwikkeld op de percelen met gaten.
De bulkdichtheid en indringingsweerstand lieten geen significante vermindering van ondergrondverdichting zien op de percelen met gaten.

Samenvatting

De hypothese was dat het boren van gaten zorgt voor betere beworteling en waterinfiltratie, zodat de ondergrond zich op min of meer natuurlijke wijze kan herstellen.

Kleine gaten, grote gevulde gaten

Er zijn smalle en brede gaten geboord in combinatie met verschillende groenbemesters. De gaten moesten iets onder de verdichte laag uitkomen; rond 60 cm diepte.

De kleine gaten (twee centimeter diameter) kwamen in een raster van 25 bij 25 centimeter.

De grote gaten (10 centimeter diameter) kwamen in een raster van 75 bij 75 centimeter. De onderste helft werd gevuld met compost of potgrond en de bovenste helft met de opgeboorde grond.

Resultaat valt tegen

De gewasopbrengst en de ontwikkeling van de groenbemesters werden in zowel klei- als zandgrond niet significant beïnvloed door de gaten. Ook de gemeten penetratieweerstand veranderde niet door de boringen.

In één groenbemester met diepe penwortel, de bladrammenas, vonden de onderzoekers een iets lagere indringingsweerstand, maar praktisch gezien was dit verschil verwaarloosbaar.

Preventie blijft beste remedie

Gaten boren is dus voorlopig nog geen oplossing voor de landbouwpraktijk. Het is ook kostbaar en tijdrovend. Omdat de andere beschikbare methoden tegen ondergrondverdichting ook niet effectief of duurzaam zijn, is het voorkomen ervan de hoogste prioriteit.

Meetmethodes

De onderzoekers noemen als mogelijke oorzaken voor de tegenvallende resultaten:

Ondergrondverdichting was niet overal.
De bodem is nog niet natuurlijk hersteld tijdens de vier meetjaren.
De parameters bulkdichtheid en indringingsweerstand zijn erg locatieafhankelijk. Te ver van de gaten af meten heeft mogelijk geen effect.

Aanschafkosten zijn €10.000 – €30.000, afhankelijk van het aantal boren.