Dit rapport geeft een schatting van concentraties van gewasbeschermingsmiddelen in erfsloot en perceelsloot. Daarbij wordt berekend hoe groot de bijdrage van afspoeling van het erf op de concentratie in de erfsloot is. En wordt berekend hoe groot de bijdrage van drift tijdens een bespuiting op de concentratie in de perceelsloot is.
Conclusies
- In de bollenteelt is afspoeling van het erf bij dompelbehandeling de grootste emissiebron
- In teelten zonder dompelbehandeling is drift tijdens veldbespuitingen de grootste emissiebron
- Er zijn meerdere projecten waarbij aandacht aan de bewustwording van het verminderen van erfemissies wordt besteed.
Samenvatting
In Nederland is een groot meetnet voor het meten van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Daar worden regelmatig overschrijdingen van de normen geconstateerd. In dit rapport wordt gekeken welke emissie deze overschrijdingen veroorzaakt.
Dataset voornamelijk bollenteelt
Voor dit onderzoek is een dataset gebruikt van voorgaande onderzoeken. Deze richten zich vooral op het bewust worden van voorkomen en verminderen van emissie. De dataset bestond voor een groot deel uit data van bollenteeltbedrijven. Daarom zijn de resultaten uit deze studie ook wat eenzijdig. Wat met name door de grote invloed van de dompelbehandeling op erfemissie naar voren komt. In de dataset zitten meetresultaten van metingen in erfputjes van 41 bedrijven.
Berekening emissie
De emissie werd geschat met computermodellen. Voor de afspoeling vanaf het erf werd gerekend met een neerslag van 10 mm. Voor de drift naar de perceelsloot werd gerekend met een drift percentage van 0,2%.
Erfemissie
Erfemissie is gemeten in de monsterputten op het erf en is afkomstig van vullen en reinigen van machines. In de bollenteelt is deze emissie afkomstig van het behandelen van het plantgoed door middel van dompelen. Nu blijkt dat juist dit dompelen in de bollenteelt de hoogste bijdrage levert aan de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlakte water. De gevonden overschrijdingen zijn vaak de fungiciden van de bolontsmetting.
Drift
De emissie naar een perceelsloot is afkomstig van drift tijdens de bespuiting. Als er geen dompelbehandeling wordt toegepast, dus bij de andere sectoren dan bollenteelt, lijkt spuitdrift de belangrijkste factor voor het aantal normoverschrijdingen. Dit geldt met name voor herbiciden. De geschatte concentraties aan werkzame stof in een perceelsloot na een bespuiting variëren sterk per stof. Die variatie is sterk afhankelijk van de dosering tijdens de bespuiting.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten
direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik
van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een
korte toelichting.
Gebruik chemische middelen
Niet meer en niet minder. Niet het gebruik, meer de wijze waarop gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt.
Betrouwbaarheidsscore:
Het onderzoek is eenjarig uitgevoerd met herhalingen. De resultaten bevatten een statistische onderbouwing. Het is daarmee betrouwbaar.
Auteur
Jean-Marie Michielsen