Lagere nitraatuitspoeling bij biologische teelt op zand
Volledig onderzoeksrapportLagere nitraatuitspoeling bij biologische teelt op zand
Over Crkls
In de afgelopen decennia is het landbouwkundig onderzoek in Nederland enorm versplinterd en uit elkaar gegroeid. En ja, boeren hebben vertrouwen in onderzoek, maar hun vertrouwen is niet onvoorwaardelijk. Ook sluit het onderzoek niet altijd goed aan op de urgente problemen waarmee boeren worstelen in de praktijk.
De initiatiefnemers van Crkls: Misset Uitgeverij, BO Akkerbouw, Wageningen University & Research, Aeres Hogeschool en Groen Kennisnet willen hier wat aan doen voor een toekomstbestendige landbouw in Nederland die nu voor grote uitdagingen staat.
Het kennisplatform Crkls wil het kaf van het koren scheiden en bewezen kennis gemakkelijk vindbaar maken voor boeren op een plek. De resultaten van alle onderzoeken en praktijkproeven in Nederland worden verzameld en door een onafhankelijke redactie beoordeelt en op een uniforme en compacte wijze gepubliceerd.
Ga naar de inhoud
Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research
Locatie: Vredepeel
Periode: van 2000 tot 2016
Gefinancierd door: Ministerie LNV, ZLTO, LLTB
Status onderzoek: Afgerond
Bodemsoort: Zand
Betrouwbaarheidsscore:
De kwaliteit van de bodem staat onder druk. Biologische landbouw kan mogelijk bijdragen aan bodemverbetering. Uit de evaluatie van 16 jaar biologische teelt op de zuidelijke zandgrond blijkt dat de opbrengsten iets onder het streven liggen, de bodemvruchtbaarheid goed is en de nitraatuitspoeling laag is.
Conclusies
- Opbrengsten liggen net onder het streven maar ruim onder gangbare opbrengsten.
- Goede bodemvruchtbaarheid met bijna alle parameters binnen het streeftraject.
- Nitraatuitspoeling is laag en ligt onder de nitraatnorm.
- Hoge nutriëntoverschotten voor stikstof, fosfaat en kali.
Samenvatting
Zoals verwacht is de opbrengst van biologisch geteelde gewassen lager dan de gangbare praktijk. Met name de opbrengst van aardappel, zomergerst en prei laten een sterke reductie zien die voor een groot deel is toe te schrijven aan de ziektedruk. Verder lagen de opbrengsten gemiddeld 6% onder de vooraf bepaalde streefopbrengsten. Voornamelijk waspeen, zomergerst, conservenerwt en stamslaboon bleven achter op deze streefopbrengst. Korrelmaïs en luzerne lagen juist ruim boven de streefopbrengst. De kwaliteit van de biologische producten was over het algemeen goed, alleen het onderwatergewicht van de aardappels is structureel te laag.
Lees meer
Bodemkwaliteit
Het organische stofgehalte steeg tussen 2005 en 2016 met gemiddeld 0,05%-punt per jaar. De overige bodemvruchtbaarheidsparameters, zoals de Pw, het K-getal en de pH lagen binnen of was iets hoger dan het streeftraject. Besmetting met plantparasitaire aaltjes nam toe na de teelten van luzerne en maïs. Dat resulteerde in enige schade in de volgteelten prei en aardappel.
Stikstofbodembalans
Het stikstofbodemoverschot varieerde sterk door de jaren heen. De stikstofaanvoer was vrij stabiel, maar de stikstofafvoer varieerde sterk door opbrengstvariatie en geteelde gewassen. Gemiddeld was het stikstofbodemoverschot 89 kg/ha/jaar dat sterk boven de streefwaarde ligt. De stikstofefficiëntie varieerde ook sterk en was gemiddeld 60%. De fosfaat- en kalioverschotten waren ook aan de hoge kant.
Nitraatuitspoeling
De nitraatconcentratie in het grondwater bedroeg gemiddeld 40 mg per liter en lag daarmee onder de nitraatnorm. De N-min in het voorjaar was met gemiddeld 13 kg/ha erg laag. Na de oogst lag de N-min juist aan de bovenkant van de streefwaarde. Onduidelijk is hoe het biologische systeem tot een lage uitspoeling komt bij een relatief hoge stikstof- en organische stofaanvoer. Nader onderzoek is hiervoor nodig.
Impactscore
Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.
Gebruik chemische middelen
Uiteraard geen gewasbeschermingsmiddelen in biologische teelt.
Gebruik kunstmest
Geen gebruik van synthetische minerale kunstmeststoffen.
Uitspoeling meststoffen
De uitspoeling van nitraatstikstof naar grondwater in het biologische systeem ligt met 40 mg/L onder de nitraatnorm. Nader onderzoek moet uitwijzen of dit het resultaat is van specifieke lokale omstandigheden of dat dit door management beïnvloedbaar is.
Gewasopbrengst
Biologische teelt resulteert in lagere productiehoeveelheden dan gangbare teelt.
Betrouwbaarheidsscore:
Onderzoek is statistisch onderbouwd en het gaat hier om meerjarig toegepast onderzoek. Het onderzoek is betrouwbaar.
