Milieuaaltjes: toekomstige indicator voor bodemkwaliteit

Onderzoeksinstituut: Wageningen University & Research

Locatie: Vredepeel (L.)

Periode: van 2018 tot 2019

Gefinancierd door: Topsector Agri & Food en anderen

Status onderzoek: Afgerond

Bodemsoort: Dekzandgrond

Betrouwbaarheidsscore:

Toelichting bekijken

Ja(a)r(en) van onderzoek:

Statistische onderbouwing:

Het onderzoek is statistisch onderbouwd.

Herhalingen:

Betrouwbaarheidsscore onderbouwing

Onderzoek is statistisch onderbouwd en het gaat hier om meerjarig toegepast onderzoek met herhalingen. Het onderzoek is zeer betrouwbaar.

In elke bodem zitten al gauw 40-100 aaltjessoorten die van verschillende voedselbronnen leven. Zo zijn er plantparasieten, maar ook aaltjes die van bacteriën, schimmels en kleine bodemdiertjes leven. De aaltjes reageren op veranderingen in de bodem , wat ze tot een potentieel goede indicator voor de gesteldheid van het bodemleven maakt.

Conclusies

Acht maanden na uitvoeren van de bodemmaatregelen was er verschil in aantal aaltjes en samenstelling van de aaltjesgemeenschap
De bodemmaatregelen hadden in deze proefopzet een sterker effect op de aaltjes dan het teeltsysteem (biologisch/gangbaar)
Na de teelt van groenbemesters was het aantal bacterie-etende en plantparasitaire aaltjes hoger
Ontsmetten van de grond (Monam, ASD of zaadmeel) had het sterkste effect op de samenstelling van de aaltjesgemeenschap
Bij natte grondontsmetting met Monam was het aantal aaltjes zelfs na acht maanden nog laag
Op termijn kunnen milieuaaltjes zich ontwikkelen tot een indicator voor bodemkwaliteit.

Samenvatting

De proef is in 2006 aangelegd met een biologisch en gangbaar systeem, waarbij bodemmaatregelen zijn toegepast in 2006, 2009 en 2018. Gedurende de jaren zijn metingen verricht aan onderandere gewasproductie en de bodem. In dit rapport worden de metingen aan de aaltjesgemeenschap in 2019 beschreven.

Bemesting

In het biologische systeem is volgens SKAL-richtlijnen alleen met organische mest bemest, in het gangbare systeem werd de organische bemesting aangevuld met kunstmest.

Uitgevoerde bodemmaatregelen

zwarte braak (controle)
teelt gras-klaver
teelt Tagetes
teelt groenbemestermengsel (Horrido)
toediening natuurcompost
toediening chitine
toediening haarmeel
anaerobe grondontsmetting (ASD) met gras
natte grondontsmetting
grondontsmetting biologisch (Terrafit)
ASD gevolgd door toediening natuurcompost en haarmeel.

Aaltjesmeting

Bemonstering is uitgevoerd in maart 2019. Het totaal aantal aaltjes werd bepaald en 150 aaltjes werden tot op familie, geslacht of soort gedetermineerd (op naam gebracht).

Resultaten

De aaltjesgemeenschap van het biologische en het gangbare systeem verschilde minder sterk van elkaar dan van de veldjes met verschillende bodemmaatregelen. Na de teelt van groenbemesters was het aantal bacterie-etende en plantparasitaire aaltjes hoger. Een toename van bacterie-eters wijst op verhoogde activiteit van bodemleven.

Toedienen van compost had weinig effect op de aaltjesgemeenschap, het effect van chitine en haarmeel was ook vrij klein. Na ASD en grond ontsmetten was het aandeel bacterie- en schimmeleters die minder gevoelig zijn voor verstoring hoger.

Impactscore

Met de Impactscore laten we zien op welke bedrijfsactiviteiten de onderzoekresultaten direct effect hebben. Een onderzoeksresultaat kan bijvoorbeeld leiden tot het gebruik van minder gewasbeschermingsmiddelen of minder meststoffen. Dat vermelden we met een korte toelichting.

Mits er correct op gestuurd kan worden.

Afhankelijk van de uitkomst van de analyse.